Onjuiste diagnoses door effect medicijnen op laboratoriumtesten

JEROEN BOSCH ZIEKENHUIS – 15 juni 2022. Een patiënt die zich grote zorgen maakt en een PETscan die niet nodig was geweest. De oorzaak? De patiënt gebruikte een medicijn waardoor hij een afwijkende laboratoriumtest had.

Door een maagzuurremmer leek het alsof er een verhoogde hoeveelheid tumormarker in het bloed zat. Daardoor werd ten onrechte de diagnose kanker overwogen. De effecten van geneesmiddelen op laboratoriumtesten kunnen dus leiden tot onnodige diagnostische testen en behandelingen. Jasmijn van Balveren, klinisch chemicus* deed promotieonderzoek tijdens haar AIOS periode in het Jeroen Bosch Ziekenhuis en ontwikkelde een tool dat een signaal afgeeft op het moment dat er sprake kan zijn van een geneesmiddel-testinteractie.

Klinisch chemicus Jasmijn van Balveren (rechts) en Rein Hoedemakers (links)

Van Balveren: “Op dit moment zijn er 50.000 geneesmiddel-testinteracties beschreven. Veel van deze effecten zijn gewenst. Je kunt er bijvoorbeeld aan zien of de voorgeschreven medicijnen hun werk doen en of er sprake is van bijwerkingen van medicijnen. De interacties die niet bekend zijn, kunnen zorgen voor diagnostische fouten zoals hierboven beschreven. Elektronische signaleringssystemen, ook wel klinische beslisondersteuningssystemen genoemd, kunnen bijdragen aan het herkennen van GTI’s. Jasmijn van Balveren ontwikkelde tijdens haar promotieonderzoek algoritmes in een software systeem dat een signaal afgeeft als er sprake kan zijn van een geneesmiddel-testinteractie.”

“Het onderzoek dat ik heb gedaan, is een opstapje naar verder onderzoek. Eigenlijk staan we nog aan het begin. De software is geïmplementeerd in het laboratorium van het Erasmus MC en het Jeroen Bosch Ziekenhuis en moet nu verder worden ontwikkeld. Uiteindelijk is het de bedoeling dat de meldingen van geneesmiddel-testinteracties vanuit het laboratorium worden doorgestuurd naar artsen. Zodat de arts het signaal kan meenemen in zijn overweging. Je kunt alleen op een dag niet driehonderd meldingen aan een arts sturen, dat is niet werkbaar. Van de meldingen die je stuurt, moet je vrijwel zeker weten dat het raak is. En dat moet in een vervolgonderzoek worden uitgezocht. Ik hoop echt dat dat gaat plaatsvinden. Ik geloof er in dat software met meldingen op dit vlak de zorg voor patiënten kwalitatief beter kan maken.”

*Jasmijn van Balveren deed haar promotieonderzoek in het Jeroen Bosch Ziekenhuis toen zij daar AIOS klinische chemie was. Ze promoveerde op 13 mei 2022 aan de UTwente te Enschede op het onderwerp ‘Drug laboratory test interactions in clinical practice’. De promotoren waren Ron Kusters en Carine Doggen en copromotor was Rein Hoedemakers. Jasmijn is nu klinisch chemicus in het St Jansdal ziekenhuis Harderwijk.