Nieuwe gedenksteen gesneuvelde Schotse soldaten Distelberg Helvoirt
HELVOIRT/DISTELBERG – 5 november 2023. Zeven gesneuvelde Schotse soldaten lagen vanaf 5 november 1944 tijdelijk begraven aan de weg Distelberg in het buurtschap Distelberg in Helvoirt.
Een oorlogsmonument ter plekke is zondag voorzien van een nieuwe gedenksteen. Na tachtig jaar zijn alle namen en leeftijden van de soldaten in een nieuwe grafsteen aangebracht. De gemeente Vught ondersteunt dit initiatief. De plechtigheid zorgt voor een voldaan gevoel bij de Werkgroep Herdenkingen WOII Distelberg Helvoirt. “Mede door de dood van de overwegend jonge knapen leven wij nu hier in vrijheid”, weet een van de vrijwilligers uit te leggen. “Nee, mijn naam hoeft niet in het artikel.”
Onvolledige grafsteen
Lange tijd is de grafsteen onvolledig geweest. Zeker was het aantal van zeven soldaten die bij een actie het Drongelens Kanaal over te steken van Helvoirt richting Nieuwkuijk het leven lieten. Van soldaat Jeffrey Bradley ontbrak zijn naam en van korporaal William Reidie wist men geen leeftijd. Speurwerk van Wil Hoyer van de stichting Pheasant Waalwijk bracht de naam aan het licht. Een toevallige ontmoeting met een familielid van korporaal William Reidie leverde zijn leeftijd op.
Nieuwe gedenksteen
Met de voltallige gegevens van de zeven gesneuvelde soldaten van de 51ste Highland Divisie keek men bij de Werkgroep Herdenkingen WO II De Distelberg uit naar een nieuwe gedenksteen. De werkgroep verzocht de gemeente Vught om een nieuwe graafsteen te mogen plaatsen waarop snel de goedkeuring binnen was. Vriens natuursteen Vught vervaardigde de steen in overleg met de maker van het eerste uur Rini van Lieshout-Pieterse. De gemeente Vught steunt het project.
Gedichten van jeugdigen uit Cromvoirt
De plechtigheid kreeg extra cachet door de vele aanwezigen. Wethouder du Maine verrichtte de onthulling samen met Mats (10) en Fenna (11) Vos, twee leerlingen van de basisschool De Leydraad uit Cromvoirt Deze twee leerlingen van de basisschool lazen eerder de dag hun gedichten voor bij het monument in de Duinen. De dag begon daar met het leggen van kransen op het grafmonument. Daar zijn in oorlogstijd onafhankelijk van elkaar een soldaat Ivor Calvert (27 oktober 1944) en een jongeman Kees van Iersel (2 april 1945) uit Helvoirt verongelukt. Sjefke van Iersel, broertje van Kees van Iersel was een half jaar eerder door een samenloop van omstandigheden verongelukt. Niet op de plaats van het monument in de Duinen.
Jeugdige Schotse soldaten
Mats en Fenna Vos uit Cromvoirt lazen bij de plaats van de nieuwe grafsteen hun gedicht over de oorlog een tweede keer voor. Zij hielpen wethouder du Maine met het afnemen van een schotse vlag die de namen van de soldaten bedekte. De soldaten zijn: Philip Aylen (21 jaar), Jeffrey Bradley (19 jaar), Walter Donaldson (29 jaar) Roy Hill (37 jaar), George Jenkins (21 jaar), James Mulligan (18 jaar), William Reidie (28 jaar).
Basisschool De Leydraad uit Cromvoirt adopteert de beiden monumenten in het buurtschap De Distelberg in Helvoirt. Hemelsbreed liggen deze oorlogsmonumenten ruim een kilometer uit elkaar. De weg Distelberg is een openbare weg die dagelijks veel verkeer verwerkt. Het monument in de Duinen is alleen te voet te bereiken. Trompettist Pierre van den Hurk blies twee keer De Last Post. Elsbeth Hoyer sprak alle actie aan elkaar. Clan Lamont Pipe Band zorgde voor Schotse muziek.
Een sfeerbeeld van het monument in de Duinen waar een soldaat die op verkenning was is omgekomen. Later is er een jongeman, Kees van Iersel, uit Helvoirt verongelukt. De jaartallen, horizontaal op het kruis, geven de jaren van groot onderhoud aan het monument aan. De werkgroep Herdenkingen WOII De Distelberg verzorgt het onderhoud en plant de bloemen. Op de voorzijde van het kruis staan de datums dat er twee mensen daar hun leven lieten.
Bron: Tekst en foto’s van onze correspondent
Download onze gratis app
