Nationaal Monument Kamp Vught eerste Canon-museum in Noord-Brabant

Foto: Minister Ingrid van Engelshoven onthult met oud-gevangene Marie Verbraeken een van de Canon-objecten van Nationaal Monument Kamp Vught (foto Jan van de Ven)

VUGHT – 9 december 2020. Als eerste museum in Noord-Brabant treedt Nationaal Monument Kamp Vught toe tot het netwerk van Canonmusea.

Ingrid van Engelshoven, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, bracht 9 december een bezoek aan het museum en onthulde hier één van de vijf ‘objecten van herinnering’. Dit deed zij samen met de nu 99-jarige oud-gevangene Marie Verbraeken die gevangen werd gehouden in Kamp Vught vanwege haar koerierswerk tijdens de oorlog. Zij ontmoetten tijdens het bezoek ook leerlingen van Basisschool Sint Jozef uit Geldrop bij het Kindermonument.

Ontmoeting tussen minister Ingrid van Engelshoven met scholieren van basisschool Sint Jozef uit Geldrop: v.l.n.r. minister Van Engelshoven, oud-gevangene Marie Verbraeken met scholieren en rondleider Niko Adema (foto Jan van de Ven)

Minister Van Engelshoven zei na de onthulling: “Geschiedenis gaat pas leven als je ergens naartoe kunt om verhalen te horen en objecten kunt zien, zoals hier. Juist de details maken dat we er ons iets bij kunnen voorstellen en erop kunnen reflecteren.”

Objecten van herinnering
Minister Van Engelshoven en mevrouw Verbraeken onthulden in de vaste expositie één van de vijf ‘objecten van herinnering’: het popje dat gevangene Riek Snel maakte voor haar geliefde Jo Elsendoorn. Voor hun arrestatie waren Jo en Riek beiden actief in het Amsterdamse verzet. Jo ontsnapte uit Kamp Vught en stuurde Riek briefjes, verstopt in de kurk van flesjes bessensap. Riek stuurde hem haar ‘zelfportret’ terug: een popje in kampkleding en op klompjes. Ze gebruikte haar eigen kleding en haar om het popje te maken, tot in het kleinste detail: zelfs de rode driehoek en haar kampnummer 0176 ontbreken niet. “Volgende keer in een mooiere jurk”, schreef Riek op het boekje onder de arm van het popje. Maar het liep anders. Riek overleed in Kamp Ravensbrück; Jo overleefde de oorlog, na gevangenschap in verschillende kampen in Europa. Het ‘zelfportret’ van Riek Snel werd geselecteerd voor de Canon van Nederland omdat dit één van de verhalen verbeeldt van het venster De Tweede Wereldoorlog.

Tijdens het bezoek aan de vaste expositie v.l.n.r. minister Van Engelshoven met oud-gevangene Marie Verbraeken; op achtgrond directeur NM Kamp Vught Jeroen van den Eijnde, directeur Teus Eenkhoorn van het Nederlands Openluchtmuseum (foto Jan van de Ven)

Vensters
De andere vier Canon-objecten van Nationaal Monument Kamp Vught zijn een kamppak, een knijpkat gemaakt in het Philips-Kommando, het crematorium op het vroegere kampterrein en het Kindermonument. Het crematorium is omgeven door de originele omheining van betonpalen met prikkeldraad en de kampgracht. Op een steenworp afstand bevindt zich het Kindermonument, dat in 1999 is onthuld ter nagedachtenis aan de bijna 1300 Joodse kinderen die werden vermoord in Sobibór. De eerste vier objecten sluiten aan op het venster van de Tweede Wereldoorlog. Het kindermonument is geselecteerd voor de Canon van Nederland omdat dit een van de verhalen verbeeldt van het venster Anne Frank, als symbool voor de jodenvervolging.
Directeur Jeroen van den Eijnde: “Geschiedenis doorgeven en een brug slaan tussen toen en nu. Dat is, zeker op plekken als die van het voormalige Kamp Vught, heel belangrijk. Wij doen dat door bijzondere verhalen te vertellen bij soms ogenschijnlijk heel gewone objecten. Er zijn nog maar heel weinig mensen die de oorlogsjaren zelf bewust hebben meegemaakt, zoals Marie Verbraeken. Mensen zoals Marie inspireren ons. De verhalen zullen ook in de toekomst mensen raken en inspireren. Precies waar wij als herinneringscentrum voor staan.”

Canon van Nederland
De Canon van Nederland neemt je in vijftig vensters mee langs mensen, gebeurtenissen en voorwerpen die samen de geschiedenis van Nederland vertellen. Met de Canon als uitgangspunt slaan musea en historische plaatsen de handen ineen om de veelzijdigheid van de Nederlandse geschiedenis voor het voetlicht te brengen: het Canonnetwerk. Zij presenteren topstukken van de Canon in de eigen context en trekken samen op in programmering en campagne. Deze landelijke samenwerking is een initiatief van het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem, waar sinds september 2017 de overzichtspresentatie van de Canon van Nederland te zien is. De komende jaren groeit het Canonnetwerk verder uit. De landelijke samenwerking wordt mede mogelijk gemaakt door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, het Mondriaan Fonds en de Gravin van Bylandt Stichting.

Bekijk ook: canonvannederland.nl | nmkampvught.nl