Herdenking 80 jaar Kindertransporten vanuit Kamp Vught

VUGHT – 27 mei 20223. Op zondag 4 juni herdenkt Nationaal Monument Kamp Vught de Kindertransporten van 6 en 7 juni 1943.

Staatssecretaris Maarten van Ooijen (foto Martijn Beekman)

Dit gebeurt in samenwerking met Stichting Sobibor. Twee leerlingen van Basisschool De Schalm in Vught interviewen op 4 juni Maarten van Oijen, staatssecretaris van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Ook zijn er bijdragen van nabestaande Sara de Vries, opperrabbijn Binyomin Jacobs en is er muziek van het Revesz Trio. Om 15.00 uur speelt Roestvrij Theater ‘Sjiwwe voor Sobibor’. Om 16.00 uur is de boekpresentatie van ‘De lange schaduw van de Holocaust: een familiekroniek’. Het herinneringscentrum is geopend vanaf 12.00 uur en de entree is op 4 juni vrij. Belangstellenden zijn welkom bij een of meerdere onderdelen van deze speciale dag.

Leerling De Schalm (foto Monique van den Brink. archief 2022)

Vanaf 12.45 uur lezen kinderen van De Schalm (groep 7) de namen van de weggevoerde kinderen voor op de route naar het kindermonument. Jeroen van den Eijnde, directeur van Nationaal Monument Kamp Vught, houdt om 13.00 uur een welkomstwoord. Hierna vertelt Christine Gispen-de Wied, voorzitter van Stichting Sobibor, over de aanleiding van de Kindertransporten en hoe deze in het kamp bekend werden gemaakt. Het is precies 80 jaar geleden dat bijna 1300 Joodse kinderen op transport moesten naar vernietigingskamp Sobibor, waar zij vrijwel allen direct na aankomst werden vermoord: met een of beide ouders, in totaal 3014 mensen.

Sara de Vries

Herinneringen aan Lineke
Sara de Vries (1954) is een Joodse tweede generatie Holocaustoverlevende. Zij werd geboren in het huis van haar in de oorlog overleden oom Aron, tante Eva en nichtje Lineke in Amsterdam. Op 4 juni haalt zij herinneringen op aan het gezin en vertelt over de invloed hiervan op haar leven. Na een inval van de ‘Sicherheitspolizei’ in de textielfabriek Hollandia-Kattenburg wordt vader Aron in 1942 met honderden andere Joodse medewerkers weggevoerd. Hij wordt kort daarna op 33-jarige leeftijd vermoord, als gevolg van de zware omstandigheden in Sakrau, Opper-Silezië. Eva (1901) en Lineke (1936) worden in maart 1943 opgepakt en gedeporteerd naar Kamp Vught. In juni moeten zij mee naar Sobibor, waar zij worden vermoord. Sara de Vries deelt als nabestaande haar familiegeschiedenis met scholieren via het Landelijk Steunpunt WOII-Heden.

Lineke de Vries met moeder Eva de Vries Gans (foto familie-archief)

Vlinder als symbool
Opperrabbijn Binyomin Jacobs houdt een overdenking en zegt het jizkor gebed. Twee leerlingen va De Schalm houden een interview met Maarten van Ooijen, die als staatssecretaris verantwoordelijk is voor de zorg voor oorlogsgetroffenen. Het Revesz Trio uit ’s-Hertogenbosch verzorgt het muzikaal intermezzo Het trio bestaat uit Esther (15 jaar, piano), Márgit-Marees (18, cello) en Etienne (17, viool), begeleid door vader Etienne. Hierna leggen enkele vertegenwoordigers van betrokken organisaties en overheden elk een bloemstuk. Leerlingen van De Schalm bevestigen de eerder ingekleurde papieren vlinders op het monument, die symbool staat voor 80 jaren sinds 1943. Als ‘Kids Reporters’ volgen vier leerlingen van De Schalm de herdenking, waarvan een filmpje wordt gemaakt.

Sjiwwe voor Sobibor_Roestvrij Theater (foto Sake Elzinga)

Theater
‘Sjiwwe’ is de zevendaagse rouwperiode in de Joodse traditie. Het woord betekent ook ‘zitten’ en is het woord voor het getal zeven in Hebreeuws. Zeven jonge theatermakers onderzochten nieuwe manieren van herdenken, 80 jaar na de negentien transporten vanuit Westerbork naar Sobibor. Sinds maart speelt Roestvrij Theater de voorstellingenreeks ‘Sjiwwe voor Sobibor’. Voor de herdenking op 4 juni deden zeven jongeren onderzoek naar de Kindertransporten. De voorstelling is tot stand gekomen in een samenwerking van Herinneringscentrum Kamp Westerbork, Theater Na de Dam, Roestvrij Theater en Stichting Sobibor.

Boekpresentatie
Om 16.00 uur wordt met de boekpresentatie van ‘De lange schaduw van de Holocaust: een familiekroniek’ deze herdenkingsdag afgesloten. Kern van deze publicatie vormen de herinneringen van Anny Sulzbach (1914-2019), die samen met dochter Evelyn ook werd weggevoerd met de kindertransporten, maar overleefde. De herinneringen van Anny zijn aangevuld met een interview met haar dochter Evelyn Askolovitch-Sulzbach en een bijdrage van (klein-)dochter Myriam Ohayon-Askolovitch. Het boek is vanaf 4 juni te koop in de boekhandel en in de museumwinkel van NM Kamp Vught (uitgeverij Verbum, € 24,50). Alle onderdelen zijn te bezoeken voor belangstellenden.