“Een gezonde omgeving zorgt voor gezonde mensen”

JEROEN BOSCH ZIEKENHUIS – 11 juli 2022. Genoeg beweging, frisse lucht en de juiste voeding dragen bij aan een goede gezondheid.

“Een gezonde omgeving zorgt voor gezonde mensen.” aldus JBZ-beleidsadviseur milieu en kwaliteit Lieke Hettema. Een ziekenhuis moet daarom ook een duurzame omgeving zijn, waar het milieu zo min mogelijk wordt belast en waar maximaal aandacht is voor de gezondheid van patiënten en medewerkers. Maar hoe wordt een ziekenhuis duurzaam en hoe werkt het JBZ aan de opgave om een ‘groen’ ziekenhuis te zijn dat past bij de gezondheidswensen van de regio?

Lieke werkt sinds 2019 in het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Sinds haar komst zit de verduurzaming van het JBZ in een stroomversnelling. Duurzaamheid stond al op de agenda, zo verbruikt de huidige JBZ-locatie 75% minder aardgas dan de drie oude locaties samen, maar door de komst van Lieke sluipt duurzaamheid steeds dieper in de genen van JBZ’ers. “Als ziekenhuis zijn we goed bezig, daar ben ik enorm trots op”.

“Toen de zorgvraag tijdens corona hoger werd en producten schaarser waren, zijn we gaan kijken hoe we goede zorg kunnen leveren met minder (nieuwe) producten, minder afval en minder negatieve effecten voor het milieu. Uiteraard staat hierbij de kwaliteit van zorg voorop.”

Milieuthermometer Zorg
“We zijn goed op weg om een van de duurzaamste ziekenhuizen van Brabant te worden. In 2021 zijn we door afvalinzamelaar Renewi bekroond tot best presterende zorgklant in heel Nederland, wat betreft scheidingsgedrag en het percentage restafval. Dit is een behoorlijke prestatie omdat wij meer dan 52 verschillende afvalstromen hebben.” In 2022 heeft het JBZ door hard werken en de inzet van ons Servicebedrijf, ondanks corona, niveau zilver behaald van het duurzaamheidskeurmerk ‘Milieuthermometer Zorg (MTZ)’. Dit betekent dat we aan duurzaamheidseisen op gebied van facilitaire dienstverlening (o.a. energie, afval en inkoop) voldoen en extra stappen zetten voor verduurzaming. “Als we zo doorgaan, behalen we over drie jaar het niveau goud.”, vertelt Lieke.

Greenteams
‘We doen het samen’. Dat is het uitgangspunt van het duurzaamheidsplan dat Lieke schreef. “We zetten in op drie pijlers: creëren van een schone omgeving, vergroten circulariteit en versterken van gezondheidswelzijn. Op deze manier kan iedereen op zijn eigen manier bijdragen.” En met succes, het JBZ telt op dit moment vijf greenteams. Deze teams zijn initiatiefnemers voor duurzaamheidsprojecten op afdelingen. “Duurzaamheid moet vanuit de mensen zelf komen. Onze greenteams op de OK, IC, Apotheek, MDL en Radiologie zitten vol ideeën en gaan hier zelf mee aan de slag.”

De greenteams zijn al druk bezig. Met inkopers en leveranciers wordt gekeken welke (plastic-) verpakkingen kleiner kunnen of vervangen kunnen worden door duurzamer materiaal. Ook onderzoeken we of producten die eenmalig gebruikt worden, vervangen kunnen worden door herbruikbare producten. Hierbij wordt rekening gehouden met de hele keten, van productie tot en met afval en reiniging, om een overwogen keuze te maken voor de duurzaamste optie.

Toekomst plannen
Ook ons voedingsconcept ‘Ons menu voor u’ is een voorbeeld van doordacht omgaan met beschikbare producten. Elke patiënt bepaalt zelf wat, wanneer, hoeveel en met wie hij eet. Zo is het eten niet alleen afgestemd op behoeften, maar creëren we ook minder afval. Al het ziekenhuisafval dat wél ontstaat, proberen we te recyclen. “Ons Servicebedrijf is continu op zoek naar nieuwe manieren om restafval terug te dringen. Dit is een uitdaging omdat het rest- en plasticafval van het ziekenhuis anders is dan bij mensen thuis. Het restafval wordt door afvalverwerkers gedefinieerd als niet-specifiek ziekenhuisafval. Bovendien kan het plastic dat als afval bij ons vrijkomt door afvalverwerkers nog niet goed gerecycled worden.”. Op de OK en IC start binnenkort een pilot voor het recyclen van plasticafval. In de toekomst hopen we al ons plasticafval te kunnen scheiden.