De kleine Meijerij: Over ’t Eind in Helvoirt en (kunstschilder) Van Vucht uit Esch

HELVOIRT/ESCH 1 oktober 2023. Het thema van open monumentendag 2023 was “Levend erfgoed”.

Het nieuwe nummer van kwartaaltijdschrift/vlugschrift van Heemkundekring De Kleine Meijerij sluit af met een kort redactioneel artikel dat aandacht besteedt aan de breed opgezette en gevarieerde erfgoedmanifestaties die in de gemeenten van haar werkgebied heeft plaatsgevonden. Onder andere werd in Sociaal-cultureel centrum De Schalm in Berkel-Enschot een erfgoedvitrine onthuld.
Eveneens onderdeel van levend erfgoed is het in woord en beeld vastleggen van aspecten van de geschiedenis van de kernen van een gemeente. Harrie van Iersel beschrijft in het openingsartikel van dit nieuwe nummer ‘Het einde van ’T Eind’ in Helvoirt. Eind jaren ’50 van de vorige eeuw werd de Rijksweg van Den Bosch naar Breda onder andere ter hoogte van Helvoirt naar het zuiden verlegd. Dit had uiteraard gevolgen voor het Helvoirtse kruispunt en de aanpalende bebouwing. In dit artikel, begeleid door veel toepasselijke illustraties, wordt de oude situatie in herinnering geroepen.

Een bedrijf in Esch dat dit jaar het eeuwfeest viert is Van Vucht interieuratelier. Nettie van de Langenberg-Scheepens gaat in haar bijzonder ‘schilderachtig’ geïllustreerde bijdrage op zoek naar de wortels van de familie die het nog altijd actieve bedrijf heeft opgericht. “Stamvader’ was de niet onverdienstelijke (kunst) schilder Henri van Vucht.

Verder onderzoek naar een Moergestels medaillon, waarvan de vondst gemeld werd door Gerard Willems in nummer 4 van dit tijdschrift van het jaar 2022, wordt beschreven door Anton van Dorp. Er is onder andere onderzoek gedaan naar de samenstelling van het materiaal waaruit blijkt het medaillon is gegoten. Ook na dit nieuwe onderzoek, zo blijkt, is definitief uitsluitsel over diverse vragen eromheen nog niet te geven.
De familie Van den Biggelaar behoorde in onder meer Moergestel, Udenhout en Berkel tot de ‘autopioniers’ in het werkgebied van De Kleine Meijerij. Drie stambomen van deze familie worden door Joost van der Loo aan elkaar gekoppeld. Eerdere publicaties hierover in dit blad worden in de bronvermeldingen bij het artikel gegeven, zodat deze gemakkelijk terug te vinden zijn.

Oisterwijker Sjef Paijmans is het onderwerp van een bijdrage van Daan Doesborgh, die op verzoek van het Regionaal Archief Tilburg een podcast maakte over de memoires van Paijmans. Deze werd na de bevrijding opgepakt en kwam om lang onopgehelderde redenen terecht in Kamp Vught, waar hij tussen SS-ers en collaborateurs moest verblijven. Het verhaal van Daan Doesborgh werpt nieuw licht op deze bijzondere zaak.

Literatuur-signalement is deze keer het boek ‘Over de notaris van Udenhout en Biezenmortel” van schrijversteam Erfgoedcentrum ’T Schoor. De webtip verwijst naar www.bossche-encyclopedie.nl, over transcripties en bewerkingen (door Stan Ketelaars) van het oudste Bossche protocol.
Deze aflevering 4 van De Kleine Meijerij is verkrijgbaar bij Slijterij Mitra aan de Kerkstraat te Helvoirt, de Spar te Esch en het Heemcentrum van De Kleine Meijerij in het voormalig gemeentehuis in Haaren.
Heemkundekring De Kleine Meijerij heeft als werkgebied Berkel-Enschot, Biezenmortel, Esch, Haaren, Helvoirt, Heukelom, Moergestel, Oisterwijk en Udenhout: www.dekleinemeijerij.nl .