Corvers Column: Te grabbel gegooid
HELVOIRT – 9 juni 2025. Geen enkele politieke partij in Vught wil het verwijt krijgen de klimaatdoelen die Vught in regionaal verband heeft afgesproken niet te willen halen: 50 miljoen kilowattuur aan duurzame energie in 2030.
Maar windmolens langs het Drongelens Kanaal die de hoogte van de Eiffeltoren benaderen, nee, dat is een te zware aanslag op natuur, gezondheid en leefbaarheid. Ook ontbreekt elk draagvlak onder inwoners.
Hoewel in de commissie op 15 mei al blijkt dat het voorstel van B&W voor een aanbesteding voor zon- en windenergie geen kans maakt, ligt dit plan op 5 juni gewoon op de raadstafeltjes. En blijft daar in de raadsvergadering dan ook vrijwel niks van over. Een ruime meerderheid steunt het voorstel van VVD, CDA en PLV om alleen door te gaan met zonne-energie. Na een schorsing wordt op voorstel van SamenLokaal de aanbesteding voor alleen zon daaruit geschrapt. De vier partijen denken met een aanbesteding de regie te verliezen. Commerciële marktpartijen kunnen niet voldoen aan de voorwaarde van de raad om ‘honderd procent lokaal eigendom’ te halen bij wind- en zonne-energie, is de redenering.
In plaats daarvan besluit de raad om samen te werken met inwoners, ondernemers en regionale partners voor innovatieve oplossingen voor zon. Met het schrappen van de windmolens heeft PvdA/Groen Links weinig moeite. Op de website van deze partij staat al sinds 23 mei “dat het verstandig lijkt” het uitzetten van de tender voor windmolens uit te stellen. Maar het schrappen van de aanbesteding voor zon is een brug te ver. Dan wordt het gereedschap uit handen geslagen om de energiedoelen te realiseren, vinden drie van de vier fractieleden. Het uit de coalitie stappen verrast ook de eigen wethouder Nino de Lange die het amendement niet ontraadt maar aangeeft daarmee te kunnen leven.
Door eruit te stappen zet de (verdeelde) PvdA/GL-fractie zichzelf buitenspel op een voor deze partij zo cruciaal terrein: Energie en Klimaat. En onnodig, omdat de doelstelling, 50 miljoen kilowattuur in 2030, nog alleszins binnen handbereik ligt, ook zonder aanbesteding voor zon. In de samenwerking tussen inwoners, ondernemers en regionale partners die nu wordt gestart liggen legio mogelijkheden. Denk aan de al gedane handreiking van ondernemer Robert van der Wallen van Bernardus Golf in Cromvoirt die bereid is 23,8 hectare landbouwgrond in de Gement beschikbaar te stellen voor zon. Als dat op een natuur-inclusieve manier kan zou Vught een belangrijk deel van haar energiebijdrage voor 2030 al halen.
Hoe legt de fractie van PvdA/GL de breuk uit aan haar achterban die vanouds sterk is vertegenwoordigd in milieu- en natuurorganisaties. Ook in Vught legt deze partij veel nadruk op het thema natuur en duurzaamheid. De verdeeldheid binnen de fractie komt dan ook niet toevallig van Robin van Dijk, lid van IVN/Natuur-en Milieugroep Vught, en tegenstander van windmolens in Vught. Van Dijk stemde dan ook voor het amendement om met zon door te gaan, ook zonder tender. Het is geen gewaagde veronderstelling dat een belangrijk deel van de Vughtse PvdA-GL-achterban allerminst blij is met het zonder gegronde reden te grabbel gooien van de portefeuille Energie, Groen en Klimaat.
De regionale energie-afspraken (RES) uit 2021 zijn geen dogma al lijken sommige politici, zoals Eddie van Doorn (GB) en Ton van der Vossen, (PvdA/GL) dit wel zo te zien: Vught moet koste wat kost de RES-doelstelling halen. Elk ander besluit is slecht voor onze kleinkinderen, vindt Ton.
Maar tot welke prijs? Vught heeft weinig ruimte, wel veel groen en natuur. Wat niet in Vught kan, kan soms beter elders. En dat heeft niks met nimby te maken. Wind en zon zijn geen kwesties van louter de eigen gemeentegrenzen. De monitor van de regionale samenwerking (RES) van 2024 laat zien dat de regio op koers ligt om de doelen van 2030 te halen. Inderdaad, de regio! Vught komt daarin niet voor. Dat is niet verrassend: weinig ruimte, veel natuur, veel groen.
Natuurlijk moet Vught alles op alles zetten. Maar niet tegen elke prijs! Dat is straks goed uit te leggen aan onze kleinkinderen.
