Corvers Column: Negatieve erfenis

VUGHT – 21 februari 2020. De gemeente Haaren is aan het afbouwen. Nieuw beleid wordt logischerwijs niet meer gemaakt. Maar wat het gemeentebestuur in elk geval nog wel wil oppakken is het vernieuwen van de school in Esch en de dorpshuizen in Haaren en Biezenmortel.

Renovatie of vervangende nieuwbouw van de gedateerde, veertig jaar oude Willibrordusschool moet zeker worden gesteld voordat Haaren op 1 januari 2021 ophoudt te bestaan. Voorkomen moet worden dat de gemeente Boxtel, waar Esch straks onder valt, zit opgescheept met een ‘negatieve’ erfenis uit Haaren. Dat zou nog meer vertraging van de plannen betekenen tyerwijl de discussie al jaren loopt.

Voor de Essche school heeft de gemeente een bijdrage in de kapitaalslasten gereserveerd van een miljoen euro. Volstrekt ontoereikend. Het schoolbestuur draagt 400.000 euro bij uit de onderhoudsreserve, renovatie kost zo’n 2,8 miljoen, nieuwbouw circa 3,5 miljoen.

Renovatie van de school komt neer op het slopen van het noodlokaal en de kinderopvang, vernieuwing van de patio en realisering van een aanbouw. Verder worden duurzaamheidsmaatregelen genomen om het binnenklimaat te verbeteren (zoals warmtepomp, zonnepanelen, verkoelingsapparatuur) en het gebouw beter te laten aansluiten op het hedendaagse onderwijs.

Gemeenten zijn wettelijk (financieel) verantwoordelijk voor nieuwbouw, het schoolbestuur voor het onderhoud van het schoolgebouw. Renovatie, waarbij het gaat om grote ingrepen om het gebouw te verduurzamen, zoals bij de Essche school nodig is, is een grijs gebied. Renovatie is sinds vier jaar niet meer opgenomen als aparte voorziening in de onderwijswetten. Dit leidt nogal eens tot getouwtrek tussen gemeenten en schoolbesturen wie opdraait voor de financiering bij renovatie als alternatief voor vervangende nieuwbouw, zoals ook nu in Haaren.

Juridisch heeft Cadans Primair, het schoolbestuur van de Willibrordusschool, recht op het hoger budget voor vervangende nieuwbouw. Cadans Primair heeft zowel renovatie als nieuwbouw onderzocht voor de Essche school. Daaruit blijkt dat renovatie een volwaardig alternatief is voor nieuwbouw. Als wordt gekozen voor nieuwbouw wordt de school kleiner (volgens de regels zijn dan minder vierkante meters beschikbaar) omdat de huidige normen (leerlingenaantal) gelden en die liggen in Esch nu lager. Daarom wil Cadans Primair de school renoveren maar dan wel met het (hogere) budget van vervangende nieuwbouw. Juridisch stuit dat op bezwaren.

Beide partijen kunnen het niet eens worden en steggelen daar al lange tijd over. Het schoolbestuur legde daarom onlangs een tweede aanvraag voor vervangende nieuwbouw bij de gemeente op tafel omdat B&W op de eerste aanvraag van januari 2019 (die als ‘achtervang dient als renovatie toch niet mogelijk blijkt) geen besluit heeft genomen. De verslechterde verhoudingen tussen beide partijen worden pijnlijk duidelijk nu het schoolbestuur de gemeente daarvoor formeel in gebreke stelt. Hoe je de situatie ook beoordeelt, een slagvaardige indruk maakt het college niet in deze kwestie.

Intussen voelt ‘Esch’ zich achtergesteld. Velen in het dorp, schooldirecteur, leraren en ouders vinden dat het veel te lang duurt. Menigeen in Esch wijst op de nieuwe scholen die in Haaren en Helvoirt zijn gebouwd en waar de gemeente fors in investeerde. Raadslid Christien van Schijndel zegt: ‘De gemeente stopte in het HelvoirThuis zo’n zes miljoen. Waarom is er voor de school in Esch nog nauwelijks geld?’

Scepsis is er ook in de politiek van Boxtel. Coalitiepartij Combinatie 95 schrijft in vragen aan het college dat een miljoen euro voor de school ‘volstrekt onvoldoende’ is en dat de Essche school straks ‘onevenredig op het bordje komt van de gemeente Boxtel’.
Nee, op zo’n erfenis zit niemand te wachten!