JBZ vermindert directe CO₂-uitstoot met overstap naar volledig elektrische Centrale Sterilisatie Afdeling
JEROEN BOSCH ZIEKENHUIS – 9 oktober 2025. Schonere lucht voor de inwoners van de Bossche regio: de Centrale Sterilisatie Afdeling (CSA) van het Jeroen Bosch Ziekenhuis (JBZ) wordt op dit moment verbouwd en alle apparaten gaan volledig over op elektriciteit in plaats van gas.
Daarmee besparen we jaarlijks bijna 72 ton directe CO₂-uitstoot. Dat staat gelijk aan 32 retourvluchten Amsterdam–New York. Zo dragen we bij aan onze ambitie om zorg te bieden die niet alleen goed is voor patiënten, maar ook voor de wereld om ons heen.
In de CSA reinigen, desinfecteren, controleren en steriliseren medewerkers dagelijks duizenden medische instrumenten, zodat deze weer veilig gebruikt kunnen worden bij operaties en behandelingen. “Het is mooi dat we met zo’n technische stap in nauwe samenwerking tussen de Technische Service en de CSA direct verschil maken voor onze omgeving”, vertelt duurzaamheidsadviseur Lieke Hettema. “Minder directe uitstoot betekent schonere lucht voor de inwoners van de Bossche regio én minder belasting voor de natuurgebieden naast ons ziekenhuis, zoals de Moerputten en het Bossche Broek.”
Van operatiekamer tot schoon instrument
Alle apparaten in de CSA werken met stoom. Tot nu toe werd die stoom centraal opgewekt door een grote gasgestookte ketel, waarna de warmte via leidingen naar de verschillende machines ging. In de nieuwe situatie wekken de apparaten de benodigde stoom zelf op met elektriciteit.
“De reis van een medisch instrument laat zien hoe dit werkt,” vertelt Thomas Ilegems, unithoofd van de CSA. “Na een operatie of behandeling komen de instrumenten vanuit de operatiekamers en poliklinieken naar de CSA. Daar worden ze eerst handmatig gereinigd en daarna grondig gewassen en gedesinfecteerd in speciale wasmachines. Medewerkers stellen de instrumentensets samen en controleren elk onderdeel zorgvuldig. Daarna worden de sets automatisch verpakt door een robot. Tot slot worden de instrumenten gesteriliseerd in de autoclaaf, een soort moderne stoomoven. Door de hete stoom worden ze volledig steriel en kunnen ze opnieuw veilig bij patiënten worden gebruikt.”
Sneller en energiezuiniger
De overstap naar elektrisch past bij de duurzame koers in het JBZ. Begin dit jaar ontvingen we als vijfde ziekenhuis in Nederland het gouden certificaat van de Milieuthermometer Zorg, een erkenning voor onze inzet om onder andere het aardgasverbruik te verminderen. De verbouwing van de CSA is een goed moment om ook de apparatuur te vernieuwen, die nog dateerde uit de nieuwbouwperiode van 2011.
De nieuwe apparaten zijn niet alleen energiezuiniger, maar verbruiken ook minder water en werken sneller. Een desinfectieproces dat voorheen gemiddeld een uur duurde, kan straks in ongeveer 45 minuten worden afgerond. Zo zijn instrumenten sneller weer beschikbaar voor gebruik en kunnen we dagelijks meer instrumenten reinigen. “Na de verbouwing kunnen we daardoor nog vaker kiezen voor herbruikbare instrumenten in plaats van wegwerpvarianten,” vertelt Lieke. “Dat scheelt afval én grondstoffen.”
Stap voor stap naar volledig elektrisch
De komende maanden wordt de CSA in fases vernieuwd. Zo kan het werk gewoon doorgaan: het ene deel is bouwgebied, het andere deel blijft in gebruik. Naar verwachting draait de CSA eind dit jaar volledig elektrisch.
