Corvers Column: Vlucht naar voren

Burgemeester Jeannette Zwijnenburg gaat het karwei in Haaren niet afmaken. Haar termijn van zes jaar zit er op 21 oktober op maar zij kiest er niet voor de procedure voor herbenoeming te starten.

Zwijnenburg stelde wel de vier wethouders in kennis van die beslissing maar niet de gemeenteraad, het hoogste orgaan van de gemeente, ook niet de vier fractievoorzitters. Voor hen kwam die mededeling op de nieuwjaarsreceptie als een volslagen verrassing.

Volgens Zwijnenburg is de toekomst van de gemeente nu geregeld met het vaststellen van het herindelingsontwerp in december. Zij vindt dat haar taak volbracht is. “Ik ben niet de persoon om het licht uit te doen”, sprak ze zondag tegen de verbaasde toehoorders. De echte reden zou wel eens een andere kunnen zijn. De steun vanuit de gemeenteraad om met vertrouwen een procedure voor herbenoeming te starten lijkt flinterdun.

Het komt niet vaak voor dat een burgemeester afziet van herbenoeming, uitzonderingen zoals persoonlijke omstandigheden daargelaten. Ook de situatie van Haaren dat op 1 januari 2021 ophoudt te bestaan, is op zich geen aanleiding het bijltje erbij neer te leggen. Waarom zou Zwijnenburg (60) die ruim veertien maanden niet afmaken? De gemeente zit midden in een herindeling waarbij er nog zorgen genoeg zijn, zoals over adequate taakuitvoering nu medewerkers massaal het gemeentehuis verlaten. Hoezo is haar taak volbracht?

Een burgemeester die herbenoemd wil worden heeft daarover tijdig, acht maanden voordat de termijn afloopt (dus voor 21 februari 2019) een gesprek met de commissaris van de Koning, zo schrijft de Handreiking burgemeesters van het ministerie van Binnenlandse Zaken voor. Zwijnenburg zal met Wim van de Donk inmiddels gesproken hebben. De fractievoorzitters hebben drie keer in de zes jarige ambtsperiode een gesprek met de burgemeester over haar functioneren, de laatste keer was dit in het najaar van 2018. Van dat gesprek wordt een verslag gemaakt dat naar de commissaris van de Koning gaat.

Geen raadslid zal het toegeven, maar de gemeenteraad heeft twijfels, zoveel lijkt duidelijk, en voor herbenoeming is steun van de raad onontbeerlijk. Kritiek op haar bestuursstijl is er al sinds haar aantreden en de communicatie met de fractievoorzitters verloopt moeizaam. Maar schadelijk voor haar imago is vooral de vergoeding voor dubbele woonlasten die zij drie jaar lang incasseerde en veel onbegrip wekt, vooral onder inwoners. Ook de jarenlange problemen met Haarendael, recreatiepark Duinoord (beide tot het aantreden van de nieuwe coalitie in haar pakket) en het bijna geëscaleerde conflict met de carnavalsverenigingen in 2017, doen haar status bepaald geen goed. Met Carine Blom, toen nog raadslid, nu wethouder, waren er ernstige wrevels die Blom aanzette tot het schrijven van een openbare brief in juli 2017 waarin zij schreef zich geminacht en vernederd te voelen door de burgemeester (en wethouder Van den Dungen).

Sinds april vorig jaar heeft de burgemeester nog alleen haar wettelijke taken. Bij de collegeonderhandelingen wordt de post herindeling maar ook personeel en organisatie, voor Haaren cruciaal, niet aan haar toegewezen. In veel gemeenten, ook in Vught, Boxtel en Oisterwijk, zijn deze taken in handen van de burgemeester.

Het heeft er alle schijn van dat Zwijnenburg met haar besluit de vlucht naar voren kiest. Dat licht in Haaren gaat nu een ander uitdoen