Corvers Column: Anoniem

HELVOIRT/CROMVOIRT/VUGHT – 6 april 2024. Het Brabants Dagblad publiceerde onlangs een aantal artikelen over de werksfeer binnen de ambtelijke organisatie in Vught.

Wat zijn de klachten? “Het is een grote bende, we voelen ons geschoffeerd en geïntimideerd of worden genegeerd. Er wordt met verheven stem gesproken en mensen worden bedolven onder het werk. Er is een onveilige werksfeer en er heerst een machtscultuur. We hebben er slapeloze nachten. Er is veel onrust en onvrede.” De vakbondsbestuurder (FNV) heeft het over “een puinhoop”, B&W gedragen zich als regentenen en voelen zich oppermachtig en ”geven geen gehoor aan vakkundig oordeel van ambtenaren.” Het Brabants Dagblad sprak met drie medewerkers. Een van hen spreekt volgens de krant ‘namens een brede groep’.

Ja, dat is makkelijk! Er werken 307 ambtenaren in Vught! Ter vergelijking: De Volkskrant deed vorig jaar diepgaand onderzoek naar de wantoestanden achter de schermen bij De Wereld Draait Door (DWDD). De krant deed maandenlang onderzoek, sprak met ruim 50 gedupeerden waarvan er velen in het artikel worden geciteerd. Daaruit blijkt glashelder wat er misging. Ook anoniem maar wel met concrete voorbeelden van wangedrag van presentator en eindredacteur. De krant bracht de tastbare gevolgen helder aan het licht: burn-outs, veel medewerkers die ziek thuis zitten of al dan niet gedwongen vertrekken en een uitzonderlijk groot personeelsverloop bij het programma tot gevolg. Derhalve goed journalistiek onderzoekswerk. De DWDD-kwestie leidde uiteindelijk tot een uitgebreid onderzoek binnen de hele NPO.

Maar waar gaat het in Vught mis? Wat gebeurt er precies? Uit de publicaties in de krant blijkt dat nergens uit. Louter kreten: geschoffeerd, geïntimideerd, onveilige werksfeer, machtscultuur en puinhoop. Concreter wordt het niet. De journaliste schrijft klakkeloos deze termen op van de klagers zonder door te vragen, laat staan te onderzoeken wat er nu eigenlijk aan de hand is. Ook de gevolgen blijven mistig. Zo is er de laatste tijd geen groter personeelsverloop in Vught en ook geen toenemend ziekteverzuim.

Op Facebook verliest de betreffende journaliste van het Brabants Dagblad alle distantie in deze kwestie en kiest overduidelijk partij voor “de groep zeer loyale, bezorgde en verdrietige ambtenaren die aan de artikelen in BD hebben meegewerkt”, schrijft ze. “Ik weet hoe het voelt om in een dergelijke sfeer te moeten werken en wat dat met mensen kan doen. Dan hoop je toch op zijn minst dat je serieus wordt genomen anno 2024!!”
Die laatste zinnen slaan ongetwijfeld op haar eigen redactie van het Brabants Dagblad waar het een tijd lang rommelde en de hoofdredacteur onlangs haar werk neerlegde. Dit roept de vraag op welke invloed deze kwestie heeft gehad op de journaliste bij het schrijven van de artikelen over Vught.

De klagende ambtenaren maakten geen gebruik van bestaande kanalen zoals vertrouwenspersoon en klokkenluidersregeling om hun ongenoegen te uiten, stapten ook niet naar hun afdelingshoofd of bij de burgemeester binnen. Wel klaagden ze tegen de krant. Juist van ambtenaren mag, gelet op het bijzondere karakter van hun werk, discretie worden gevraagd. De krant gebruiken om je onvrede te uiten is een diskwalificatie van je eigen ambtelijke positie.

Anonieme klokkenluiders moet je niet belonen met een onderzoek, vinden burgemeester Roderick van de Mortel, het college van B&W en (uiteindelijk) ook alle fracties uit de gemeenteraad. Zij hebben natuurlijk alle gelijk van de wereld.